ព្រះពុទ្ធសាសនាជាភាសាសាមញ្ញ (I) 1. ការរៀនប្រាជ្ញានៃសុខដុមរមនាក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា
07/06/2020 | ថយក្រោយ
ជាដំបូងខ្ញុំចង់ប្រាប់អ្នកថាការអប់រំតាមបែបព្រះពុទ្ធសាសនាគឺដើម្បីស្ដារឡើងវិញនូវប្រាជ្ញានិងគុណធម៌របស់យើង។ គ្រប់គ្នាគួរតែដឹងថា ការអនុវត្តមិនមែនជារឿងសាមញ្ញនោះទេ។ យើងត្រូវតែអនុវត្តដោយស្មោះត្រង់ និងទង្វើរបស់យើងផ្ទាល់ យើងត្រូវរៀនបំបាត់ទម្លាប់ល្ងង់ខ្លៅទាំងនោះនៅក្នុងខ្លួនយើង ហើយកុំរក្សាទម្លាប់អាក្រក់ទាំងនោះនៅក្នុងចិត្តរបស់យើង ហើយនៅក្នុងពិភពលោក យើងត្រូវតែរៀនប្រឆាំងនឹងភាពអាត្មានិយម បំបាត់គំនិតអាត្មានិយម និងកែគំនិតខុស ពាក្យសម្ដី និងទង្វើឆ្ពោះទៅកាន់សកលលោក និងជីវិត។ ដើម្បីបណ្តុះចិត្តឲ្យស្អាត ចិត្តបរិសុទ្ធគឺសំខាន់ជាងអ្វីទាំងអស់ កាលណាចិត្តបរិសុទ្ធ សេចក្តីត្រេកត្រអាល ការចងគំនុំ សេចក្តីត្រិះរិះ និងគំនិតអាក្រក់នឹងត្រូវកំចាត់ចេញ។ ចិត្តបរិសុទ្ធអាចបង្កើតបញ្ញា។ កាលណាចិត្តបរិសុទ្ធ កាយក៏បរិសុទ្ធ។ កាលណាកាយ និងចិត្តបរិសុទ្ធ សភាពនៃចិត្តនឹងបរិសុទ្ធ។
សមភាពសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា៖ វាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ដែលសមភាពនេះផ្អែកលើ។ លើលោកនេះគ្មានសមភាពដាច់ខាត។ នៅលើផ្ទៃវាពិបាកក្នុងការសម្រេចបាននូវសមភាពសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា។ តាមពិតសមភាពនេះអាស្រ័យលើចិត្តដើម ហើយត្រូវមានតុល្យភាពនឹងចិត្ត។ ស្មារតីនៃសមភាពតម្រូវឱ្យប្រើចិត្តវិទ្យាដែលទទួលបានដើម្បីកែតម្រូវ និងទូទាត់សង ហើយមនុស្សម្នាក់ត្រូវតែរៀនប្រើប្រាជ្ញាដើម្បីដោះស្រាយឧបសគ្គផ្លូវចិត្ត។ ឧទាហរណ៍៖ ក្នុងសង្គមមនុស្សខ្លះមានសំណាងខ្លាំង ឯអ្នកខ្លះទៀតមានទុក្ខ និងក្រ។ ក្នុងគ្រួសារតូចមួយ ទោះប្តីឬប្រពន្ធចូលរួមចំណែកតិចឬច្រើនគឺពិតជាការសាកល្បងនៃសមភាព។
ការគោរពកោតខ្លាច និងគោរពគ្រូបង្រៀន៖ ហេតុអ្វីបានជាការគោរពកោតខ្លាច និងគោរពគ្រូត្រូវរួមគ្នា? ធ្លាប់ជាគ្រូបង្រៀន តែងតែជាឪពុក។ អ្នកទាំងអស់គ្នាត្រូវយល់ពីគោលការណ៍នេះ។ ហេតុអ្វីបានជាដាក់គ្រូដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នា? អ្នកត្រូវតែដឹងថា ចៅហ្វាយកំពុងប្រើវិញ្ញាណ និងព្រលឹងរបស់ទ្រង់ផ្ទាល់ដើម្បីមើលថែរក្សាអ្នក ហើយការប្រើពន្លឺរបស់ទ្រង់ដើម្បីជួយ និងការពារមនុស្សគ្រប់គ្នា នេះពិតជាមិនមែនជារឿងងាយស្រួលនោះទេ។ មានរឿងខ្លះដែលសូម្បីឪពុកម្ដាយខ្ញុំមិនអាចធ្វើបាន ប៉ុន្តែគ្រូក៏អាចធ្វើបាន។ ទោះបីជាឪពុកម្តាយរបស់យើងចិញ្ចឹមយើងក៏ដោយ វាគឺជាព្រះគ្រូរបស់យើងដែលបានដឹកនាំយើងទៅកាន់មាគ៌ាព្រះពុទ្ធសាសនា ហើយបានសង្រ្គោះព្រលឹង និងជីវិតរបស់យើង។ មនុស្សជាច្រើនទទួលរងពីជំងឺខាងវិញ្ញាណ ហើយឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេប្រហែលជាមិនអាចជួយសង្គ្រោះពួកគេបានទេ ប៉ុន្តែលោកម្ចាស់អាចដូចជាព្រះពោធិសត្វ Guanyin ជួយសង្គ្រោះសត្វមានជីវិតទាំងអស់។ “លោកម្ចាស់” នៅទីនេះ មិនត្រឹមតែសំដៅលើខ្ញុំ លោកគ្រូ Lu Junhong ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែសំដៅលើព្រះពុទ្ធ និងព្រះពោធិសត្វទាំងអស់ ដែលដឹកនាំយើងលើផ្លូវត្រូវ។
“គុណធម៌” គឺជាគុណធម៌ធម្មជាតិ ហើយមានតែគុណធម៌ធម្មជាតិទេដែលអាចបើកធម្មជាតិរបស់យើងបាន។ “មាគ៌ារបស់គ្រូ” គឺជាការអប់រំរបស់ព្រះពុទ្ធ ហើយ “មាគ៌ាគ្រូ” គឺផ្អែកលើ “ការអាណិតអាសូរ”។ មិនអាចមាន “ភាពជាគ្រូបង្រៀន” ប្រសិនបើគ្មាន “ការគោរពបូជា” ទេ។ មនុស្សគ្រប់រូបត្រូវតែគោរពគ្រូរបស់ពួកគេ មានតែការគោរពចំពោះគ្រូរបស់ពួកគេប៉ុណ្ណោះ ទើបអាចទទួលបានភាពជោគជ័យក្នុងការអនុវត្តខាងវិញ្ញាណរបស់ពួកគេ។
ការមានទស្សនៈនិងការយល់ដឹងដូចគ្នាមានន័យថាការកសាងការមូលមតិគ្នា។ មនុស្សគប្បីរួមរស់ជាមួយគ្នាដោយចិត្តស្មោះ មិនមែនដោយចិត្តមិនពិតទេ ព្រោះចិត្តពិតរបស់មនុស្សតែងប្រែប្រួល លុះត្រាតែឃើញចិត្តពិត ទើបអាចយល់បាន ។ យើងត្រូវតែរៀនដើម្បីបោះបង់ចោលការភ្ជាប់របស់យើងទាំងអស់ទៅនឹងភាពខុសគ្នា។ ឧទាហរណ៍៖ សព្វថ្ងៃនេះ សិស្សពីរនាក់មានទស្សនៈ និងទស្សនៈខុសៗគ្នាក្នុងសុន្ទរកថារបស់ពួកគេ ដូច្នេះតើពួកគេគួរសម្រេចបាននូវទស្សនៈ និងការយល់ដឹងដូចគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច? ប្រើប្រាជ្ញារបស់ព្រះពោធិសត្វដើម្បីដោះស្រាយភាពខុសគ្នា។ ប្រសិនបើអ្នករៀនរឿងនេះបានល្អ អ្នកអាចដោះស្រាយជម្លោះផ្សេងៗបានគ្រប់ទីកន្លែងដែលអ្នកទៅ។ នេះគឺជាប្រធានបទដ៏ជ្រាលជ្រៅមួយ។ តាមពិតទៅ វាគឺជាការឈានដល់ការយល់ព្រម។ នៅពេលដែលអ្នកជួបប្រទះបញ្ហា ការផ្សះផ្សាអាចសម្រេចបានលុះត្រាតែមានការឯកភាពគ្នា។ ខ្ញុំត្រូវបញ្ជាក់នៅទីនេះថា «ដោះស្រាយ» មិនមែនមានន័យថាអ្នកគួរបង្រ្កាបខ្លួនឯងមិនចេះទប់កំហឹងនោះទេ តែត្រូវរៀនដោះស្រាយ។
ការដោះស្រាយជម្លោះគឺជារដ្ឋដ៏ខ្ពស់បំផុត មិនមែនជាការអត់ធ្មត់ ឬការគាបសង្កត់ឡើយ។ មានពាក្យមួយភាសាចិនហៅថា “អត់ធ្មត់” ដែលមានន័យថាស៊ូទ្រាំគ្រប់យ៉ាង។ តាមពិត ការអត់ធ្មត់គឺជាបណ្ដោះអាសន្ន ហើយការអត់ឱនមិនមែនជារដ្ឋខ្ពស់បំផុតនោះទេ។ គ្រប់គ្នាធ្លាប់បានទស្សនារឿង “Teenage Mutant Ninja Turtles” នៅទីបញ្ចប់ សត្វអណ្តើកបានយកកាំបិតចាក់បេះដូង ហើយថ្ងៃណាមួយគាត់នឹងប្រើកាំបិតនេះធ្វើឲ្យខូចចិត្ត។ នៅពេលដែលអ្នកមានទស្សនៈផ្សេងគ្នា អ្នកត្រូវតែរៀនពីរបៀបដោះស្រាយវាជាមុនសិន ទើបអ្នកអាចបញ្ចេញទស្សនៈរបស់អ្នក បន្ទាប់មកប្រើប្រាជ្ញាដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះ។
ឥឡូវនេះខ្ញុំសូមពន្យល់អ្នកនូវពាក្យ “和” នៅក្នុង “和为贵” ។ មនុស្សគ្រប់គ្នាដឹងថា “和” មានន័យថា “សន្តិភាព” ។ “សុខដុមរមនា” មានន័យថា អ្វីៗត្រូវផ្អែកលើ “ភាពសុខដុម” ជាចំណុចចាប់ផ្តើម។ មនុស្សជាច្រើនមិនដឹង និងគិតថាពាក្យ “和” មានន័យថាអ្នក និងខ្ញុំរស់នៅដោយសុខដុមរមនា និងរួមរស់ជាមួយគ្នាដោយសន្តិភាព។ ប្រសិនបើអ្នកមានចំណុចចាប់ផ្តើមដ៏ល្អក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហា នោះអ្វីៗអាចដោះស្រាយបានយ៉ាងងាយ ដូច្នេះហើយចំណុចចាប់ផ្តើមគឺមានតម្លៃណាស់។ មានតែ “ភាពសុខដុមរមនា” បន្តិចម្ដងៗដែលអាចនាំគំនិត គំនិត និងរបៀបរស់នៅរបស់យើងឱ្យកាន់តែជិតស្និទ្ធ។
ព្រះធម៌ពិបាកស្តាប់៖ ក៏អាចនិយាយបានថា ពិបាកនឹងជួបគ្រូល្អ ហើយពិបាកស្តាប់ធម៌ពិត។ ក្នុងយុគសម័យបញ្ចប់នៃព្រះធម៌នេះ មនុស្សជាច្រើនទៅគ្រប់ទីកន្លែងដើម្បីថ្វាយបង្គំព្រះពោធិសត្វ អុជធូប ឬស្វែងរកការបូជាពីគ្រូរបស់ខ្លួន។ ដឹងទេថាតើមនុស្សប៉ុន្មាននាក់ក្នុងលោកដែលជឿលើព្រះពុទ្ធសាសនាឥឡូវនេះ? ប៉ុន្តែតើមានមនុស្សប៉ុន្មាននាក់ដែលយល់ពីរបៀបសូត្រគម្ពីរ? អ្នកដឹងទេ មនុស្សជាច្រើននិយាយថា គោរពព្រះពុទ្ធ ខ្ញុំជឿ។ល។ អ្នកទាំងអស់គ្នាធ្លាប់បានឮលោកម្ចាស់និយាយពីមុនមកថា ការថ្វាយបង្គំព្រះពុទ្ធដោយមិនសូត្រគម្ពីរ (និយាយឱ្យកាន់តែច្បាស់) ស្មើនឹងការមិនថ្វាយបង្គំព្រះពុទ្ធទាល់តែសោះ។ បើអ្នកមិនស្គាល់ឈ្មោះព្រះពោធិសត្វ ហើយមិនយល់អ្វីទាំងអស់ តើអ្នកអាចទទួលបានជំនួយពីព្រះពោធិសត្វដោយរបៀបណា? ជារឿយៗខ្ញុំផ្តល់ភាពស្រដៀងគ្នាដល់មនុស្សគ្រប់គ្នា៖ ខ្ញុំចូលចិត្ត និងកោតសរសើរសាលានេះខ្លាំងណាស់ ប៉ុន្តែតើខ្ញុំអាចចូលសាកលវិទ្យាល័យបានដោយរបៀបណា ប្រសិនបើខ្ញុំមិនបានសិក្សា ឬអាន? ដូច្នេះអ្នកត្រូវតែយល់ពីគោលការណ៍នេះ។
ព្រះធម៌ពិបាកស្តាប់ណាស់ក្នុងព្រះបរមរតនកោដ្ឋ បើអ្នកចង់បាននូវអត្ថន័យពិតនៃព្រះពោធិសត្វ ហើយត្រូវបានព្រះបាទអវគោត្យវរាពោធិសត្វ គប្បីស្វែងរកធម៌ពិត ។ ការរៀនក្លាយជាព្រះពោធិសត្វសម័យនេះពិបាកណាស់ ហើយកាន់តែពិបាករៀនក្លាយជាព្រះពុទ្ធ។ ព្រះពោធិសត្វគឺការត្រាស់ដឹង និងប្រាជ្ញា ខណៈពេលដែលព្រះពុទ្ធកំពុងភ្ញាក់ឡើង និងការត្រាស់ដឹងដ៏អស្ចារ្យ។ កាលណាអ្នកបានត្រាស់ដឹងហើយបានត្រាស់ដឹងពេញបរិបូណ៌ហើយ នោះឯងជាពោធិសត្វ។ ដើម្បីក្លាយជាព្រះពុទ្ធត្រូវតែបានត្រាស់ដឹងជាកំពូល។
មនុស្សជាច្រើនគិតថាខ្លួនបានធុំក្លិនព្រះធម៌ ដោយគ្រាន់តែអង្គុយអានសៀវភៅបន្តិច។ តើអ្នកកំពុងអានសៀវភៅប្រភេទណា? តើអ្នកធុំក្លិនព្រះធម៌បែបណា? អ្នកត្រូវតែយល់ពីហេតុផលនៅពីក្រោយរឿងនេះ។ ខ្ញុំតែងតែប្រាប់អ្នកគ្រប់គ្នាថា នៅពេលដែលព្រះពុទ្ធសក្យមុនីកំពុងទេសនានៅប្រទេសឥណ្ឌា ព្រះអង្គតែងតែនាំសិស្សរបស់ព្រះអង្គទៅជាមួយ ហើយសុំឱ្យពុទ្ធសាសនិកម្នាក់ៗយកចាន និងគោះទ្វារគ្រប់ច្រកល្ហក ដើម្បីសុំទាន ដើម្បីបណ្តុះចិត្តរបស់ព្រះពុទ្ធ។ គោលការណ៍គឺ៖ ទី១ គឺធ្វើឲ្យមនុស្សនៅផ្ទះប្រគេនទាន និងបង្កើតចិត្តមេត្តា។ មានការគោះទ្វារ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ កាលបើភិក្ខុមក ចូរពោលពាក្យថា ម្នាលអាមាត្យ ហើយប្រគេនវត្ថុដល់លោក នេះហៅថា បណ្តុះស្មារតីឲ្យ។ ទី២ ព្រះសង្ឃជាច្រើនអង្គជាអ្នករាជការ និងអ្នកជំនួញ។ លុះយល់ឃើញហើយ ក៏កោរសក់ ពាក់អាវ ព្រះពុទ្ធទ្រង់ត្រាស់ដឹង នូវសេចក្តីមេត្តា ប្រោសឱ្យគេលះបង់ ភាពក្រអឺតក្រទម និងធ្វើឱ្យគេយល់ថា ខ្លួនគ្រាន់តែជាមនុស្សធម្មតា ស្មើនឹងសត្វមានជីវិតដទៃទៀត។ ឥឡូវតើអ្នកនៅតែឃើញព្រះសង្ឃមកពីវត្តណាមួយសុំទានអាហារនៅតាមផ្លូវជាមួយគ្នាទេ? មិននឹកស្មានថា ព្រោះលោកម្ចាស់ចាស់មួយអង្គកាលពីមុននិយាយយ៉ាងនេះ ឬក៏ចាស់ទុំខ្លះអនុវត្តតាមរបៀបនេះ យើងត្រូវតែដើរតាមមាគ៌ារបស់ពួកគេ តាមពិតគោលបំណងនៃការអនុវត្តគឺដើម្បីស្វែងរកខ្លួនឯង និងព្រះពុទ្ធពិតរបស់យើង។
ត្រូវមានការផ្លាស់ប្តូរខ្លះក្នុងការបណ្តុះគំនិតយើងសព្វថ្ងៃនេះ យើងត្រូវដឹងថាអ្វីដែលត្រូវផ្លាស់ប្តូរមិនមែនជាធម៌ទេ តែជាវិធីដែលយើងត្រូវបណ្តុះគំនិតដោយចិត្ត។ ក្នុងយុគសម័យព្រះធម៌ យើងត្រូវរៀនពុទ្ធសាសនាមហាយាន ដើម្បីសង្គ្រោះមនុស្ស។ លុះត្រាតែអ្នកជួយសង្គ្រោះមនុស្ស ទើបអ្នកអាចទទួលបានប្រាជ្ញា និងអំណាចពិត។ ហេតុអ្វីបានជាគ្រូអាចសង្គ្រោះមនុស្សបានច្រើនយ៉ាងនេះក្នុងពេលដ៏ខ្លីបែបនេះ បន្ទាប់ពីគាត់បើកភ្នែកទីបី? តើអ្នកអាចទទួលបានថាមពលដ៏អស្ចារ្យបែបនេះទេ? ទាំងអស់នេះគឺជាការបណ្តុះនិងផ្តល់ឱ្យដោយ Guanyin ព្រះពោធិសត្វ។ ដរាបណាអ្នកខិតខំជួយសង្គ្រោះមនុស្ស និងផ្សព្វផ្សាយមាគ៌ាត្រឹមត្រូវ និងព្រះធម៌ដ៏ត្រឹមត្រូវដល់មនុស្សគ្រប់រូប នោះព្រះពោធិសត្វនឹងទទួលបាននូវថាមពលទ្វេដង ដែលអ្នកត្រូវយល់ពីគោលការណ៍ទាំងនេះ។ ក្នុងព្រះពុទ្ធបរមរតនកោដ្ឋ ព្រះបរមរតនកោដ្ឋនឹងប្រែខ្លួនទៅជាមនុស្សគ្រប់រូប ដើម្បីសង្គ្រោះអ្នករាល់គ្នា សព្វថ្ងៃនេះសូមឲ្យអ្នករាល់គ្នាសូត្រព្រះសូត្រ ធ្វើឲ្យគ្រប់គ្រួសារកាន់តែប្រសើរ សន្សំសំចៃព្រះធម៌ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់សត្វលោក។
ការត្រាស់ដឹងដ៏ល្អឥតខ្ចោះ គឺព្រះពុទ្ធ និងព្រះពោធិសត្វ។ វិធីសាស្រ្តដែលព្រះគ្រូកំពុងបង្រៀនអ្នកនៅពេលនេះ គឺរៀននូវឧត្តមត្រាស់ដឹង ដែលកើតចេញពីព្រះពុទ្ធ និងព្រះពោធិសត្វ ហើយជាអាណាចក្រដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត។ ព្រះពោធិសត្វ Guanyin តែងតែនិយាយជាមួយខ្ញុំ ហើយបង្រៀនខ្ញុំពីរបៀបសង្គ្រោះមនុស្សតាមវិទ្យុ។ អ្នកដឹងថាវិធីសាស្រ្តជាច្រើនត្រូវបានបង្រៀនដោយសម្ងាត់នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ពេលនេះខ្ញុំនឹងបើកប្រាជ្ញារបស់អ្នកម្នាក់ៗ ដើម្បីអោយគ្រប់គ្នាបានដឹងពីរបៀបដែលព្រះពោធិសត្វ Guanyin សង្គ្រោះពិភពលោក និងជួយសង្គ្រោះមនុស្ស។ ប្រសិនបើមានទឹកជំនន់នៅលើកោះតូចមួយ ហើយយន្តហោះ ឬនាវាផ្ទុកយន្តហោះមក តើពួកគេនឹងជួយសង្គ្រោះមនុស្សតែពីរបីនាក់ទេ? ឬយើងគួរសង្គ្រោះមនុស្សទាំងអស់? ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី បញ្ហាជាច្រើននឹងកើតឡើងនៅពេលជួយសង្គ្រោះមនុស្សគ្រប់រូប ឧទាហរណ៍ដូចជា មនុស្សចាស់ ខ្សោយ ឈឺ និងពិការ ខ្លះធ្លាក់ចូលទឹកដោយចៃដន្យ ពេលឡើងលើនាវាផ្ទុកយន្តហោះ ហើយខ្លះទៀតអាចកើតជំងឺបេះដូងជាដើម ទាំងនេះគឺជាមនុស្សគួរឲ្យអាណិតខ្លាំងណាស់ ដែលមិនមានសម្ព័ន្ធភាពដូចអ្នកដែលមិនបានស្តាប់ព្រះធម៌។ មាគ៌ាសង្គ្រោះមនុស្សពិតប្រាកដ គឺត្រូវបើកចំហចំពោះមនុស្សគ្រប់រូប ហើយវិធីសង្គ្រោះមនុស្សពិតប្រាកដ គឺតាមរយៈការសិក្សា ការសញ្ជឹងគិត និងការអនុវត្តព្រះពុទ្ធសាសនា។ គិតមើលទាំងអស់គ្នា តើចៅហ្វាយនាយដ៏អស្ចារ្យទាំងនោះជាអ្នកជួយសង្គ្រោះសត្វមានជីវិតទាំងអស់ឬ? ពួកគេកំពុងជួយសង្គ្រោះមនុស្សដោយបើកចំហ និងស្មោះត្រង់។
ដូច្នេះតើអ្វីទៅជា “វិជ្ជមាន” ដែលត្រូវចងចាំ? “វិជ្ជមាន” គឺជាភាពសុខដុមរមនារបស់យិន និងយ៉ាង និងធាតុទាំងប្រាំ។ ឥឡូវនេះខ្ញុំនឹងពន្យល់អ្នកពីពាក្យ “វិជ្ជមាន” ។ បន្ទាត់ផ្ដេកខាងលើតំណាងឱ្យ “មាស” បន្ទាត់ផ្ដេកខាងក្រោមតំណាងឱ្យ “ទឹក” បន្ទាត់បញ្ឈរកណ្តាលតំណាងឱ្យ “ឈើ” បន្ទាត់បញ្ឈរខាងឆ្វេងតំណាងឱ្យ “ភ្លើង” ហើយបន្ទាត់ផ្ដេកខាងស្តាំតំណាងឱ្យ “ផែនដី” ។ ដូច្នេះហើយ ការត្រាស់ដឹងដ៏ពិត ដែលជាប្រាជ្ញាដ៏ឧត្តម និងឥតខ្ចោះ គឺអំពីវិធីដែលអ្នកអាចស្វែងរកផ្លូវពិត។
អ្នកត្រូវចាំថា នៅក្នុងយុគសម័យនៃព្រះធម៌ អ្វីៗដែលមានភាពវិជ្ជមាននឹងស្ថិតនៅក្នុងការសាកល្បងពេលវេលា និងការងាររាល់ពេល ដូច្នេះអ្នកត្រូវតែលើកកម្ពស់ព្រះពុទ្ធសាសនា។ ប្រសិនបើអ្នកមានថាមពលក្នុងការទទួលវា អ្នកនឹងអាចយល់ពីការបង្រៀនរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនាទាំងនេះ។ បើគ្មានថាមពលទេ អ្នកមិនអាចយល់ពីវាបានទេ វាគ្មានប្រយោជន៍ទេ ទោះបីជាវាត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់អ្នកដោយសម្ងាត់ក៏ដោយ។ ជំនាញគឺខុសគ្នា ហើយអ្វីដែលត្រូវបានដាំដុះក្នុងជីវិតមុនក៏ខុសគ្នាដែរ ដូច្នេះថាមពលដែលទទួលបានក៏ខុសគ្នាដែរ។ យើងត្រូវតែស្វែងរកផ្លូវដែលត្រឹមត្រូវ ជាក់ស្តែង និងដោះស្រាយបញ្ហាបំផុតនៅក្នុងយុគសម័យព្រះធម៌។ បើបុគ្គលណាមិនអនុញ្ញាតឲ្យព្រះពោធិសត្វក្វាន់យាន ការពារ និងសង្គ្រោះក្នុងព្រះធម៌ទេសនា ហើយមិនអនុញ្ញាតឲ្យជោគវាសនារបស់ខ្លួនផ្លាស់ប្តូរទៅជាល្អវិញទេ យើងអាចនិយាយបានថា បុគ្គលនេះគួរឲ្យអាណិតណាស់។
ប្រាជ្ញាដ៏ល្អឥតខ្ចោះ និងល្អឥតខ្ចោះ គឺមិនមានការច្របូកច្របល់អំពីសេចក្តីពិតនៃសកលលោក និងជីវិត។ បើយើងអាចគិត និងសង្កេតដោយស្ងប់ស្ងាត់ ហើយដោះស្រាយបញ្ហាបានដោយស្កប់ស្កល់ នោះគឺជាប្រាជ្ញាដ៏ល្អឥតខ្ចោះ។ បើប្រាជ្ញាមិនល្អឥតខ្ចោះទេ អត្រាជោគជ័យគឺត្រឹមតែពាក់កណ្ដាលប៉ុណ្ណោះ បើប្រាជ្ញាល្អឥតខ្ចោះ អ្នកអាចជោគជ័យគ្រប់កិច្ចការដែលអ្នកធ្វើ។
ត្រូវចាំថា មិនថាចំពោះកូន ឬចំពោះអ្នកចាស់ទេ បើអ្នកគោរពចាស់ទុំ គោរពចាស់ទុំ និងស្រលាញ់ក្មេង នោះកូនរបស់អ្នកក៏នឹងមានភាពកតញ្ញូចំពោះអ្នកនៅថ្ងៃអនាគត នេះហៅថា សងសឹក។ នេះហើយដែលគេហៅថាការសងសឹកក្នុងពិភពមនុស្ស។ មនុស្សជាច្រើនគិតថា ការសងសឹកកើតឡើងបន្ទាប់ពីស្លាប់ ប៉ុន្តែតាមពិត ការសងសឹកបានចាប់ផ្ដើមរួចហើយក្នុងជីវិតនេះ ខណៈដែលមនុស្សម្នាក់នៅមានជីវិត។ មើលអ្នកសុំទានទាំងនោះដែលដេកនៅសងខាងផ្លូវហ្នឹង តើនេះមិនមែនជាការសងសឹកទេ? នេះមិនហៅថាសងសឹកឬ? អ្នកត្រូវតែដឹងថា ការសងសឹកក្នុងជីវិតនេះកើតឡើងយ៉ាងលឿន ដូចជាស្រមោលដើរតាមអ្នក ប្រសិនបើអ្នកធ្វើអ្វីហួសហេតុ អ្នកនឹងទទួលការសងសឹកក្នុងជីវិតនេះ។ ប្រសិនបើអំពើអាក្រក់ដែលអ្នកធ្វើស្ថិតក្នុងកម្រិតកំណត់ អ្នកនឹងត្រូវទទួលទោសនៅក្នុងជីវិតបន្ទាប់ ប្រសិនបើអំពើអាក្រក់ដែលអ្នកធ្វើលើសកំណត់នោះ អ្នកនឹងត្រូវទទួលទោសភ្លាមៗ។ ដូច្នេះកុំលើសកំណត់ក្នុងការធ្វើអ្វីមួយ បើមិនដូច្នេះទេនឹងមានគ្រោះមហន្តរាយ។
បុគ្គលខ្លះ បណ្តុះចិត្តគំនិត មានចិត្តស្មោះស្ម័គ្រ មានសតិសម្បជញ្ញៈល្អ ហើយថ្វាយបង្គំព្រះពោធិសត្វ ក្នុងប្រាសាទណាដែលទៅ។ ប្រសិនបើអ្នកមិនអាចរកឃើញមេល្អ ឬគោលដៅក្នុងជីវិតនេះទេ នោះអ្នកគ្រាន់តែជាអ្នកជឿព្រះពុទ្ធសាសនាប៉ុណ្ណោះ។ ឧទាហរណ៍៖ អ្នកថ្វាយបង្គំព្រះពោធិសត្វ Guanyin ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ប៉ុន្តែអ្នកមិនមានការយល់ដឹងត្រឹមត្រូវអំពីព្រះពោធិសត្វ Guanyin ហើយអ្នកមិនដឹងពីរបៀបរៀនប្រាជ្ញារបស់ Guanyin Bodhisattva និងទទួលបានក្លិននៃព្រះពោធិសត្វ Guanyin ដើម្បីបណ្តុះខ្លួនឯងខណៈពេលដែលអ្នករងទុក្ខក្នុងពិភពលោកជារៀងរាល់ថ្ងៃប៉ុន្តែអ្នកមិនដែលយល់ពីមូលហេតុ។ មនុស្សជាច្រើនដឹងតែអធិស្ឋានដល់ព្រះពុទ្ធនៅពេលដែលគ្រោះមហន្តរាយកើតឡើងហើយព្យាយាមសុំជំនួយពីព្រះពុទ្ធនៅនាទីចុងក្រោយ។ ប្រសិនបើអ្នកមិនអាចរកឃើញមេល្អ និងគោលដៅត្រឹមត្រូវ តើអ្នកអាចដោះស្រាយបញ្ហាដែលអ្នកជួបប្រទះក្នុងជីវិតនេះដោយរបៀបណា?
ដើម្បីអនុវត្តបាន ត្រូវតែបណ្តុះទាំងពរជ័យ និងប្រាជ្ញា។ ការធ្វើអំពើល្អគឺការប្រមូលពរហើយប្រាជ្ញាគឺប្រាជ្ញាមិនមែនជាអ្វីដែលមនុស្សសាមញ្ញអាចបណ្តុះបានទេ នេះជាបញ្ហាដ៏សំខាន់បំផុតដោយប្រាជ្ញា។ បើអ្នកចង់បានប្រាជ្ញា អ្នកគ្រាន់តែសូត្រគម្ពីរ និងធ្វើអំពើល្អប៉ុណ្ណោះ។ មានតែការប្រតិបត្តិនូវការប្រៀនប្រដៅខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះ ទើបអាចសម្រេចបាននូវការផ្ចង់អារម្មណ៍ ហើយមានតែការសម្រេចនូវការផ្ចង់អារម្មណ៍ប៉ុណ្ណោះ ទើបអាចទទួលបាននូវបញ្ញាបាន។ ហេតុនេះហើយបានជាគេពោលថា: ព្រោះសិក្ខាបទ ទើបអាចដល់នូវសមាធិ ហើយព្រោះការតាំងសមាធិ ទើបបានបញ្ញា។ ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាមាន ៥ ប្រការគឺ៖ មិនសម្លាប់ មិនលួច មិនប្រព្រឹត្តអំពើផិតក្បត់ មិនកុហក មិនផឹកស្រា។ កុំគិតថាមានតែពុទ្ធសាសនិកទេដែលគោរពតាមសីលប្រាំក្នុងនាមជាមនុស្សធម្មតាមិនអាចសម្លាប់ ផិតក្បត់ លួច ជាដើម។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថាអ្នកអាចយល់ និងដឹងគុណចំពោះការពិតនៅពីក្រោយរឿងនេះ។ ហេតុអ្វីបានជាព្រះពុទ្ធ និងព្រះពោធិសត្វមិនតស៊ូមតិផឹកស្រា? ដោយសារតែការផឹកស្រាច្រើនពេកអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់មនុស្សយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ធ្វើឱ្យពួកគេបាត់បង់សនិទានភាព និងមានភាពច្របូកច្របល់ និងធ្វើឱ្យពួកគេធ្លាក់ទឹកចិត្ត។ ក្រសួងរដ្ឋាភិបាលជាច្រើនបានបង្ហោះសេចក្តីជូនដំណឹងថា ការផឹកស៊ីបង្កបញ្ហាជាបទឧក្រិដ្ឋ។ នេះបង្ហាញថាព្រះពុទ្ធសាសនាជាព្រះធម៌ពិត។ ហេតុអ្វីបានជាពុទ្ធសាសនាអាចជ្រាបចូលក្នុងចិត្តមនុស្ស និងត្រូវបានគេយល់ពីមនុស្ស?
ការទម្លាយនូវសេចក្តីត្រិះរិះ និងការត្រាស់ដឹង ៖ តើអ្វីទៅជាការវង្វេង? កិត្តិនាម ទ្រព្យសម្បត្តិ ស្រា ភេទ លុយកាក់ កំហឹង លោភៈ ស្អប់ និងភាពល្ងង់ខ្លៅ។ បើមនុស្សលោភលន់ ចំណង់របស់ខ្លួននឹងមិនឆ្អែតឡើយ ហើយនឹងក្លាយទៅជាខ្មោចឃ្លាន។ ការលោភលន់គឺជាឫសគល់នៃអំពើអាក្រក់ទាំងអស់។ បើគេមិនអាចទទួលបាននូវអ្វីដែលខ្លួនចង់បាន នោះគេនឹងខឹងនិងមានបញ្ហា ហើយនៅទីបំផុតគេនឹងធ្លាក់ទៅក្នុងនរក។ បើមនុស្សល្ងង់ ចេះតែរកលុយ ឬធ្វើបាបអ្នកដ៏ទៃ ហើយមិនចេះជួយអ្នកដ៏ទៃ នោះនឹងទៅកើតជាសត្វក្នុងអនាគតកាល។ សត្វត្រូវជាប់នឹងធម្មជាតិពិតរបស់វា ហើយបន្តចាប់កំណើតឡើងវិញក្នុងអាណាចក្រសត្វ។ អវិជ្ជា មានន័យថា ខ្វះប្រាជ្ញា។ អ្វីដែលខ្ញុំប្រាប់អ្នករាល់គ្នាគឺព្រះធម៌ត្រឹមត្រូវ មាគ៌ាត្រូវ សេចក្តីជំនឿត្រូវ សតិត្រូវ និងពេលត្រូវ ទើបអ្នកអាចទម្លុះអវិជ្ជាបានត្រាស់ដឹង រៀនចាកចេញនូវទុក្ខរបស់ខ្លួន ហើយស្វែងរកសេចក្តីសុខពិត។
ការយល់ឃើញដោយទឹកចិត្តរបស់សិស្ស៖ វាពិតជាលំបាកណាស់ក្នុងការជួបគ្រូដ៏ល្អ ថ្ងៃនេះ យើងមានពរដែលបានជួបលោកគ្រូ លូ ជុនហុង ដែលជាសំណាងដ៏អស្ចារ្យរបស់យើងក្នុងជីវិតនេះ ហើយក៏ជាលទ្ធផលនៃឫសគល់ និងពរជ័យដែលប្រមូលបានក្នុងជីវិតដ៏កម្រ។ នេះជាឱកាស។ យើងត្រូវប្រកាន់យកនូវសេចក្តីជ្រះថ្លានេះ ប្រតិបត្តិឱ្យបានល្អ សិក្សានូវសេចក្តីមេត្តាដ៏វិសេសវិសាលរបស់ព្រះគ្រូ កំចាត់បង់នូវសេចក្តីទុក្ខ ចំរើនព្រះពោធិសត្វ បំបែកអវិជ្ជាមួយកម្រិត ស្គាល់ព្រះធម៌មួយចំណែក ប្រតិបត្តិតាមព្រះគ្រូ ក្នុងការផ្សព្វផ្សាយព្រះធម៌ និងសង្គ្រោះសត្វលោកទាំងឡាយ ឱ្យប្រកបដោយសេចក្តីត្រេកអរ រមែងបាននូវសមិទ្ធិផលពិតៗ។