ផ្សាយ​ធម្មទេសនា​ជា​ភាសា​ខ្មែរ | វគ្គទី 1៖ ធ្វើតាមមូលហេតុ និងដឹងពីលទ្ធផលនៅពេលអ្នកឃើញវា

 

ហេតុអ្វីបានជារឿងជាច្រើនកាន់តែអាក្រក់ទៅៗ? មនុស្សជាច្រើនធ្លាប់ធ្វើខុស ហើយបន្តធ្វើខុស! នេះ​ហើយ​ជា​មូលហេតុ​ដែល​យើង​និយាយ​ថា ទោះ​មាន​រឿង​អ្វី​កើត​ឡើង​ក៏​ដោយ អ្នក​គួរ​សូត្រ​ព្រះ​សូត្រ​ដើម្បី​ជួយ​បំបាត់​កំហឹង។ លោកគ្រូធ្លាប់ប្រាប់អ្នកថា បើចង់ដាច់ចិត្ត អ្នកមានលទ្ធភាពធ្វើ កុំស្តាប់សម្តីអ្នកដ៏ទៃ គ្រាន់តែសូត្រសូត្របេះដូងម្តង។ វាចំណាយពេលត្រឹមតែ 30 វិនាទីដើម្បីសូត្របេះដូងម្តង។ បើ​អ្នក​សូត្រ​ Heart Sutra ម្តង​ក្នុង​រយៈពេល ៣០ វិនាទី ហើយ​គិត​អំពី​បញ្ហា​នេះ​ម្តង​ទៀត នោះ​អ្នក​នឹង​ប្រើ​ពេល ៣០ វិនាទី​ដើម្បី​ស្ងប់​ចិត្ត​។ ដូច្នេះ ចិត្ត​សូត្រ​គឺ​ត្រូវ​កែ​តម្រង់​ផ្លូវ​ចិត្ត​ឲ្យ​បាន​ល្អ ទោះ​មាន​អ្វី​កើត​ឡើង​ក៏​ត្រូវ​ស្ងប់​ចិត្ត​ជា​មុន​សិន។ អ្នក​គួរ​គិត​ពី​ចិត្ត​ខ្លួន​ឯង​តាម​ទស្សនៈ​អ្នក​ដទៃ​ថា “តើ​គាត់​នឹង​គិត​យ៉ាង​ណា បើ​ខ្ញុំ​និយាយ​ជាមួយ​គាត់​ថ្ងៃ​នេះ? តើអ្នកទទួលបានអ្វី? អ្នក​ធ្វើ​ឱ្យ​គាត់​រង​ទុក្ខ​ថ្ងៃ​នេះ តើ​អ្នក​បាន​ទទួល​អ្វី? អ្នកមិនមានអ្វីសោះ! អ្នក​គ្រាន់​តែ​ទទួល​បាន​អារម្មណ៍​មួយ​តើ​អ្នក​និយាយ​ថា​អារម្មណ៍​នេះ​នឹង​បង្ក​ឱ្យ​មាន​អ្វី​? ការបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នកដទៃក៏អាចនាំឱ្យមានការសងសឹកចំពោះអ្នកផងដែរ។ ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​ខ្ញុំ​ត្រូវ​ស៊ូទ្រាំ​នឹង​កំហឹង​ដ៏​គ្មាន​ន័យ​នេះ? ដូច្នេះ​កុំ​ធ្វើ​អ្វី​ដោយ​ផ្អែក​លើ​គំនិត​របស់​ខ្ញុំ​នោះ​ទេ អ្នក​នឹង​មាន​ចិត្ត​ដូច​ព្រះពោធិសត្វ។ ព្រោះ​ព្រះពោធិសត្វ​មិន​ដែល​ធ្វើ​បាប​អ្នក​ដទៃ​ឡើយ ព្រោះ​ព្រះពោធិសត្វ​តែង​គិត​ដល់​សត្វ​មាន​ជីវិត​ទាំង​អស់ ហើយ​ប្រើ​ចិត្ត​ឲ្យ​អ្នក​ដទៃ​មាន​ភាព​កក់ក្ដៅ​នេះ​ឯង។ បើមនុស្សមានអារម្មណ៍កក់ក្ដៅ និងសប្បាយចិត្តបន្ទាប់ពីបានស្ដាប់ពាក្យរបស់អ្នក ព្រោះអ្នកបាននាំឱ្យពួកគេមានភាពកក់ក្ដៅ ព្រោះអ្នកបាននាំឱ្យពួកគេនូវសុភមង្គល ព្រោះបន្ទាប់ពីបានឮពាក្យរបស់អ្នក ពួកគេមានអារម្មណ៍ថាមានវត្តមានរបស់ព្រះពោធិសត្វ នោះអ្នកគឺជាបុគ្គលដែលមានន័យថា ជាម្ចាស់នៃ ការពិតនៃពិភពលោក។ ដោយសារតែអ្នកដឹងថាមានតែការជួយអ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ ទើបអ្នកអាចផ្លាស់ប្តូរខ្លួនអ្នក និងស្វែងរកសន្តិភាព និងសេចក្តីរីករាយ។ អ្នក​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​ដទៃ​សប្បាយ​ចិត្ត ដូច្នេះ​ធ្វើ​ម៉េច​មិន​ឲ្យ​អ្នក​សប្បាយ​ចិត្ត? ថ្ងៃ​នេះ​អ្នក​សរសេរ​ពាក្យ​មួយ​ចំនួន​ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​ដទៃ​លោត ហើយ​និយាយ​អ្វី​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​ដទៃ​ច្របូកច្របល់​មែន​ទេ? បើ​អ្នក​ធ្វើ​អ្វី​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​អ្នក​ដទៃ​ជេរ​អ្នក តើ​អ្នក​ជា​ពោធិសត្វ​ឬ? ដូច្នេះ ការ​ពេញ​ចិត្ត​របស់​សត្វ​ទាំង​អស់​ពិត​ជា​ការ​ពេញ​ចិត្ត​ខាង​វិញ្ញាណ។ ពេលខ្លះ បើអ្នកគ្រាន់តែនិយាយពាក្យល្អៗពីរបីម៉ាត់ទៅកាន់មនុស្សដែលមានមនោសញ្ចេតនានេះ ហើយបង្ហាញពីការដឹងគុណចំពោះគាត់ នោះអ្នកនឹងមិនពិបាកចិត្តពេកនោះទេ។ ព្រោះ​មនុស្ស​ជា​ច្រើន​នឹង​មាន​អារម្មណ៍​ស្កប់ស្កល់​ក្រោយ​ពេល​បាន​ឮ​ពាក្យ​ស្កប់ស្កល់​ហើយ, ពេល​ដែល​គេ​មិន​ឈឺ​ចាប់, ងាយ​នឹង​រក​ឃើញ​ពន្លឺ ជីវិតអស់កល្ប។ បើ​អ្នក​ចង់​ស្វែង​រក​ជីវិត​ដ៏​នៅ​អស់​កល្ប​ជានិច្ច នោះ​ដំបូង​អ្នក​ត្រូវ​តែ​រស់​នៅ​ក្នុង​ជីវិត​ដ៏​រីករាយ និង​រីករាយ។ សេចក្តីសុខប្រភេទនេះ ផ្តើមចេញពីការចាត់ចែងនៃកាយ និងចិត្តរបស់ខ្លួនឯង ពីសេចក្តីស្រឡាញ់ដែលផ្តល់ឲ្យដោយអ្នកដ៏ទៃ ពីការយល់ដឹងអំពីព្រះពុទ្ធសាសនា និងពិភពលោក នោះអ្នកនឹងទទួលបានបញ្ញាដែលមិនកើត ឬវិនាស។ អ្វី​ទៅ​ជា​ប្រាជ្ញា​ដែល​មិន​កើត​ឬ​វិនាស? ដោយ​សារ​តែ​ប្រាជ្ញា​របស់​មនុស្ស​ពិត​ជា​មិន​ចេះ​ចប់​សព្វ​គ្រប់ មនុស្ស​ជា​ច្រើន​គិត​ដោយ​ល្ងង់​ខ្លៅ​ថា “អូ! ភាព​ល្អ​ឥត​ខ្ចោះ និង​សន្តិភាព ចិត្ត​ត្រូវ​តែ​មាន​សន្តិភាព កិច្ចការ​ត្រូវ​តែ​ធ្វើ​ឲ្យ​បាន​ល្អ​ឥត​ខ្ចោះ ត្រូវ​តែ​រៀន​អត់​ឱន​ឲ្យ​បាន​ច្បាស់​លាស់​ក្នុង​ចិត្ត។ បើ​អ្នក​ចង់​ជួយ​អ្នក​ដទៃ អ្នក​ត្រូវ​ដឹង​ច្បាស់​ពី​វា​ក្នុង​ចិត្ត។ យ៉ាងនេះឯង ជីវិតរបស់អ្នកនឹងភ្លឺស្វាង ច្បាស់ក្រឡែត ដូច្នេះហើយ រមែងមិនមានទុក្ខ មិនមានទុក្ខ មិនមានការប្រមូលផ្តុំនៃទុក្ខ មិនមានការរលត់ទៅនៃទុក្ខ និងផ្លូវ។ មនុស្សបែបនេះហើយដែលធ្វើអោយជីវិតរបស់គេមានតម្លៃ។ ព្រោះ​លោក​បាន​រក​ឃើញ​វិធី​យល់​ពី​ខ្លួន​ឯង និង​ជួយ​អ្នក​ដទៃ ទើប​ជា​ព្រះពោធិសត្វ! ដូច្នេះ អ្នកត្រូវតែចងចាំនូវអ្វីដែលលោកម្ចាស់បានមានបន្ទូលថាៈ ប្រសិនបើមនុស្សម្នាក់ស្វែងរកវិធីដើម្បីយល់ពីខ្លួនឯង និងជួយអ្នកដទៃ នោះគាត់មានប្រាជ្ញា ហើយជាព្រះពោធិសត្វ។

 

កុំមើលរឿងដ៏រន្ធត់ដែលកើតឡើងសព្វថ្ងៃនេះ ព្រោះនៅលើលោកនេះ អ្វីដែលអ្នកឃើញពិតជារន្ធត់ណាស់។ ក្រឡេកមើលមន្ទីពេទ្យ មុននឹងទៅទីនោះ តើអ្នកគិតថាមន្ទីរពេទ្យបិទទេ? បើ​អ្នក​ធ្វើ​ការ​នៅ​មន្ទីរពេទ្យ​ជា​រៀង​រាល់​ថ្ងៃ អ្នក​នឹង​ឃើញ​រឿង​គួរ​ឲ្យ​រន្ធត់​ជា​រៀង​រាល់​ថ្ងៃ។ អ្នក​រាល់​គ្នា​ដែល​ត្រូវ​បាន​ជួយ​សង្គ្រោះ​ដោយ​រថយន្ត​សង្គ្រោះ​គឺ​ស្ថិត​ក្នុង​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍ សង្គ្រោះ​បន្ទាន់ ឬ​អស់​ដង្ហើម។ មានទាំងអស់! ដោយ​សារ​តែ​អ្នក​មិន​បាន​ឃើញ​វា​, អ្នក​គិត​ថា​វា​បាន​បាត់​។ ដូច្នេះ​អ្នក​គួរ​ដឹង​ថា​ទិដ្ឋភាព​ដ៏​រន្ធត់​ដែល​យើង​កំពុង​តែ​ឃើញ​នៅ​ពេល​នេះ​គឺ​ពិត​ជា​លទ្ធផល​នៃ​កម្មផល​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ពី​ជីវិត​អតីតកាល! កម្ម​កម្ម​ទាំង​នេះ​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​មាន​កម្ម​ផល។ បើមិនថែរក្សារាងកាយយូរថ្ងៃមួយ អ្នកនឹងខូចសុខភាព បើអ្នកធ្វើបាបមនុស្សយូរថ្ងៃ នឹងត្រូវគេមើលងាយ។ អ្នក​តែងតែ​ឈ្លោះ​ជាមួយ​អ្នក​ដទៃ អ្នក​ជា​មនុស្ស​មិន​ពេញ​ចិត្ត គ្មាន​មិត្ត​ណា​ជួយ​អ្នក ហើយ​គ្មាន​អ្នក​ណា​ស្រលាញ់​អ្នក​ឡើយ។ បើ​មនុស្ស​មិន​ត្រូវ​បាន​អ្នក​ណា​ម្នាក់​ក្នុង​សង្គម​ស្រលាញ់ តើ​អ្នក​គិត​ថា​គាត់​អាច​រស់​បាន​ដោយ​របៀប​ណា? សេចក្តីស្រឡាញ់របស់កូន សេចក្តីស្រឡាញ់រវាងស្វាមី និងភរិយា សេចក្តីស្រឡាញ់របស់មាតាបិតា សេចក្តីស្រឡាញ់របស់គ្រូបង្រៀន សេចក្តីស្រឡាញ់របស់មិត្តរួមការងារ សេចក្តីស្រឡាញ់របស់មិត្តរួមថ្នាក់ ទាំងអស់នេះសុទ្ធតែជាសេចក្តីស្រឡាញ់។ បើ​អ្នក​មិន​មាន​ស្នេហា​បែប​នេះ​ទេ តើ​អ្នក​អាច​មាន​អារម្មណ៍​កក់ក្ដៅ​លើ​ពិភពលោក​នេះ​យ៉ាង​ណា​ពេល​អ្នក​នៅ​រស់​ក្នុង​នោះ? មនុស្ស​ជា​ច្រើន​ឈឺ​ចាប់​ហើយ​និយាយ​ថា “ខ្ញុំ​ឯកា!” គិត​ទៅ​ចុះ​ហេតុ​អ្វី​អ្នក​មិន​អាច​ទទួល​បាន​ស្នេហា? ព្រោះ​មិន​បាន​ផ្តល់​សេចក្តី​ស្រឡាញ់​ដល់​អ្នក​ដទៃ! ដូច្នេះ​ហើយ​លោក​គ្រូ​ប្រាប់​អ្នក​ថា ជីវិត​អ្នក​កាន់​តែ​លំបាក អ្នក​គួរ​តែ​ពឹង​លើ​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ក្នុង​ចិត្ត​ឲ្យ​បាន​ច្រើន។ បើ​អ្នក​មាន​ទុក្ខ​ក្នុង​ថ្ងៃ​នេះ អ្នក​គួរ​គិត​ថា​៖ «​ខ្ញុំ​មាន​ព្រះពោធិសត្វ និង​ព្រះពុទ្ធ​ជួយ​ខ្ញុំ ខ្ញុំ​អាច​ពឹង​អ្នក​ទាំង​នោះ​បាន​» លោកគ្រូ​ក៏​មាន​ប្រសាសន៍​ថា «​មាន​អ្នក​ត្រាស់ដឹង​ជួយ​សង្គ្រោះ​អ្នក​បាន​ច្រើន​» ច្រើនណាស់ អ្នកកំពុងតែឈ្លក់វង្វេង និងច្របូកច្របល់ តើមានចៅហ្វាយណាចង់សង្គ្រោះអ្នកទេ? ដូច្នេះ យើង​នឹង​បន្ត​សង្គ្រោះ​អ្នក​រហូត​ដល់​អ្នក​បាន​ក្លាយ​ជា​ព្រះពុទ្ធ ហើយ​បោះបង់​ចោល​គំនិត​អាក្រក់ និង​អំពើ​អាក្រក់​ក្នុង​ពិភព​មនុស្ស។ បើ​អ្នក​ចង់​ក្លាយ​ជា​ព្រះពុទ្ធ ប៉ុន្តែ​អ្នក​មិន​ចង់​លះបង់​គំនិត​អាក្រក់ និង​អំពើ​អាក្រក់​របស់​ខ្លួន តើ​អ្នក​អាច​ក្លាយ​ជា​ព្រះពុទ្ធ​ដោយ​របៀប​ណា? សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​ឯង​ជា​ស្វា ហើយ​ចង់​ធ្វើ​ជា​មនុស្ស ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​អ្នក​មិន​ក្រោក​ឈរ​ដើរ? ហេតុអ្វីបានជាអ្នកមិនកាត់កន្ទុយរបស់អ្នក? អ្នក​ថា​ឈឺ​ហើយ​ពិបាក​ក្រោក​ដើរ ធ្វើ​ម៉េច​ធ្វើ​ជា​មនុស្ស? បើ​អ្នក​ចង់​ក្លាយ​ជា​ពោធិសត្វ​ក្នុង​ថ្ងៃ​នេះ តើ​ធ្វើ​ដូច​ម្តេច​មិន​អាច​កម្ចាត់​ចោល​នូវ​សេចក្តី​លោភៈ សេចក្តី​ស្អប់ និង​កំហឹង​ក្នុង​ខ្លួន​បាន​ទេ? ដូច្នេះអ្នកកំពុងបង្កើតកម្មផលនៅក្នុងពិភពមនុស្ស! ជាទូទៅ​អ្នក​មិន​បាន​សិក្សា​ពុទ្ធសាសនា​និយាយ​ថា​កំពុង​រស់​នៅ​តែ​តាម​ពិត​គេ​បង្កើត​កម្មផល។ តើអ្នកបានបង្កើតកម្មផលបែបណា? ជួនកាលជាកម្មផលល្អ ជួនកាលជាកម្មផលអាក្រក់ ប៉ុន្តែគេមិនដឹងខ្លួន ហើយគិតថា ខ្លួនគ្រាន់តែរស់នៅ។ តាមពិត កម្មផលទាំងនេះដាក់គ្រឹះសម្រាប់លទ្ធផលនាពេលអនាគត។

 

ដើម្បីអនុវត្តការអនុវត្តជាក់ស្តែងរបស់អ្នក និងស៊ូទ្រាំគ្រប់យ៉ាងពីការអនុវត្តជាក់ស្តែងរបស់អ្នក គឺត្រូវទទួលយកការឈឺចាប់ ឬការធ្វើទារុណកម្មទាំងអស់។ អត្ថន័យ​នៃ​ប្រយោគ​នេះ​ប្រាប់​អ្នក​ថា ៖ តើ​មនុស្ស​ដែល​អ្នក​ចង់​បណ្តុះ​ធ្វើ​ដូចម្តេច​ទើប​មិន​រង​នូវ​ការ​ឈឺចាប់ និង​ទារុណកម្ម? ខណៈពេលដែលអ្នកផ្សេងទៀតកំពុងសប្បាយ អ្នកគួរតែសូត្រសូត្រនៅផ្ទះ ខណៈពេលដែលអ្នកផ្សេងទៀតកំពុងរីករាយជាមួយអាហារឆ្ងាញ់ៗពីដី និងសមុទ្រ អ្នកគួរតែបួស… និយាយឱ្យខ្លី អ្នកផ្សេងទៀតចំណាយពេលច្រើនក្នុងការលេងម៉ាជុង ហើយមានអារម្មណ៍សប្បាយរីករាយ ប៉ុន្តែអ្នកគួរតែ សូត្រ​ធម៌​សូត្រ​ចម្រើន​បញ្ញា តែ​អ្វី​ដែល​អ្នក​ទទួល​បាន​ផល​ល្អ​! អ្នកទទួលយកការឈឺចាប់ និងការឈឺចាប់ទាំងអស់នៅក្នុងការអនុវត្តរបស់អ្នក ហើយទទួលបានលទ្ធផលដ៏រីករាយ! ពេលអ្នកសប្បាយចិត្ត អ្នកដទៃឈឺ។ ពេល​អ្នក​មិន​ឈឺ​ហើយ​បាន​ពរ​ពី​ព្រះ​ពោធិសត្វ តើ​អ្នក​បាន​ទទួល​ផល​ល្អ​ហើយ​ឬ​នៅ? ដូច្នេះតើលទ្ធផលល្អទាំងនេះមកពីណា? វាមានន័យថា ខណៈពេលដែលអ្នកផ្សេងទៀតកំពុងញ៉ាំ ផឹក និងសប្បាយ អ្នកកំពុងទទួលបានវាតាមរយៈការសូត្រសូត្រ និងការអនុវត្ត!

 

ដូច្នេះហើយ យើងត្រូវឲ្យចិត្តខាងក្នុងរបស់យើងប្រតិបត្តិតាមហេតុ មានន័យថា យើងត្រូវតែយល់ពីរបៀបធ្វើតាមហេតុ និងផលក្នុងចិត្តរបស់យើង ដើម្បីអនុវត្ត។ ការ​សូត្រ​ព្រះ​នាម និង​សូត្រ​ធម៌​ទេសនា​ដោយ​មិន​មាន​ការ​ឈឺ​ចាប់ មាន​ន័យ​ថា​មិន​មាន​អារម្មណ៍​ថា​ឈឺ​ចាប់​ខ្លាំង។ ឥឡូវ​នេះ​យើង​មាន​មិត្ត​ពុទ្ធសាសនិក​ជា​ច្រើន​ដែល​សប្បាយ​ចិត្ត​ពេល​សូត្រ​ព្រះ​ធម៌ បើ​មិន​បាន​បញ្ចប់​ការ​ប្រតិបត្តិ​នៅ​ថ្ងៃ​នេះ​ទេ គេ​នឹង​មាន​អារម្មណ៍​សោកសៅ​ជា​ខ្លាំង។ គាត់​នឹង​សប្បាយ​ចិត្ត​ពេល​គាត់​សូត្រ​គម្ពីរ ព្រោះ​ការ​សូត្រ​គម្ពីរ​ជា​ពេល​ល្អ​បំផុត​សម្រាប់​អ្នក​ស្ងាត់។ កុំ​ខ្វល់ខ្វាយ​ទៀត​អី គ្មានអ្វី​ត្រូវ​ខ្វល់​ឡើយ កុំ​គិត​អី​ពេល​សូត្រ​គម្ពីរ! ដូច្នេះហេតុអ្វីបានជាមនុស្សជាច្រើនដែលមានបញ្ហាចំពោះទំនាក់ទំនងរបស់ពួកគេឈប់គិតអំពីពួកគេបន្ទាប់ពីសូត្រសូត្រខ្លះ? រឿងជាច្រើនដែលរំខានអ្នកនាពេលនេះ អាចបំភ្លេចបានដោយការសូត្រគម្ពីរ។

 

ពេល​យើង​តូចចិត្ត យើង​ទាំង​អស់​គ្នា​មាន​អាកប្បកិរិយា​ច្របូកច្របល់៖ “អូ សកម្មភាព​នេះ ខ្ញុំ​មិន​គួរ​ធ្វើ​វា​ទេ ទើប​វា​ល្ងង់​ណាស់​ដែល​មនុស្ស​យល់​ខុស​ខ្ញុំ​គិត​មួយ​ថា “អូ ហេតុអ្វី​បាន​ជា​ខ្ញុំ​គិត​បែប​នេះ? គិត​ពី​អ្នក​ដទៃ​ដូច្នេះ តើ​ខ្ញុំ​បាន​ក្លាយ​ទៅ​ជា​អ្វី?» «អូ! កើត​ឡើង​បើ​ខ្ញុំ​គិត​រឿង​ហ្នឹង​ច្រើន​ម្ល៉េះ មិន​ថា​វា​អាក្រក់​យ៉ាង​ណា​ទេ វា​នឹង​មាន​តែ​ធ្វើ​ឲ្យ​ខ្លួន​ឯង​មាន​អី​ត្រូវ​គិត​ទៅ រួចរាល់ហើយ? ពេល​និយាយ​ហើយ​មិន​អាច​ដក​វិញ​បាន! អ្នក​អាច​ធ្វើ​បាន​តែ​ក្នុង​ពេល​សូត្រ​ព្រះ​សូត្រ​ថា “ឱ! ខ្ញុំកំពុងធ្វើការកែប្រែ។ រំលឹកឡើងវិញ៖ ហេតុអ្វីខ្ញុំនិយាយខុសពេលនេះ ហេតុអ្វីខ្ញុំខ្មាសគេយ៉ាងនេះ នៅចំពោះមុខគាត់ តើមានអ្វីកើតឡើងចំពោះខ្ញុំ… អ្វីៗទាំងអស់នេះនឹងធ្វើឱ្យអ្នកឈឺចាប់ និងមិនអាចជួយអ្នកបាន ដូច្នេះការសូត្រធម៌អាចជួយអ្នកឱ្យត្រលប់ទៅធម្មជាតិវិញ។

 

ការត្រឡប់ទៅរកសន្តិភាពវិញនឹងយកឈ្នះលើការរំខានផ្លូវចិត្តកម្រិតទាបរបស់អ្នកដោយធម្មជាតិ។ អ្នកឃើញទេ មនុស្សដែលអត់ឃ្លានមានគុណភាពទាប ហើយមិនអាចស្ងប់ស្ងាត់បានទេ។ ប្រាប់ខ្ញុំតើបុគ្គលណាដែលមានឋានៈខ្ពស់នឹងមានការរំខានជារៀងរាល់ថ្ងៃ? មានរបៀបអង្គុយត្រឹមត្រូវ និងរបៀបឈរត្រឹមត្រូវមែនទេ? មនុស្សដែលមានគុណធម៌ទាបបែបនេះគិតច្រើនអំពីរឿងមួយពេញមួយជីវិតរបស់ពួកគេ ដែលនៅទីបំផុតធ្វើឱ្យចិត្តរបស់ពួកគេវិលវល់ និងមិនអាចស្លាប់ដោយសន្តិវិធី។ តើ​អ្នក​ដឹង​ថា​ការ​មិន​អាច​ឆ្លង​ផុត​ដោយ​សន្តិវិធី​មានន័យ​ដូចម្តេច​ទេ? បើ​មនុស្ស​បែប​នេះ​មិន​រៀន​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​ទេ គេ​មិន​ស្លាប់​ទេ! គ្មាន​ផ្លូវ​ស្លាប់​ដោយ​សន្តិវិធី ដែល​មាន​ន័យ​ថា​គ្មាន​ផ្លូវ​ស្លាប់​ដោយ​សន្តិវិធី! ដោយសារតែចិត្តរបស់គេរញ៉េរញ៉ៃពេញមួយថ្ងៃ ហើយមិនចង់ទៅផ្ទះ។ ពួកគេមិនបានគិតអំពី “តើខ្ញុំនឹងបញ្ចប់នៅទីណា” ។ មិនថាអ្នកគិតប៉ុណ្ណាទេ តើអ្នកនឹងទៅទីណា? អ្នកនៅតែស្លាប់! បើ​មិន​គិត​វិល​ត្រឡប់​ទៅ​វិញ​ទេ អ្នក​នឹង​រង​ទុក្ខ​ក្នុង​វដ្ត​នៃ​ការ​ចាប់​កំណើត! ចិត្ត​ស្ថិត​ក្នុង​ការ​ចាប់​បដិសន្ធិ​ឡើងវិញ កិរិយា​ស្ថិត​ក្នុង​ការ​ចាប់​កំណើត​ឡើង​វិញ ហើយ​ភាសា​គឺ​នៅ​ក្នុង​ការ​ចាប់​កំណើត​វិញ។ ការធ្វើប្រយោគម្តងហើយម្តងទៀតត្រូវបានគេហៅថាវដ្ដភាសា។ នៅក្នុងចិត្តវិទ្យា វដ្ដភាសាមានន័យថា ប្រសិនបើវដ្ដភាសាកើតឡើងញឹកញាប់ វាត្រូវបានគេហៅថាបញ្ហាភាសា ដែលត្រូវបានគេហៅថាបញ្ហាឡូជីខលក្នុងការគិត។ ដូច្នេះ នៅពេលអ្នកនិយាយជាមួយនរណាម្នាក់ អ្នកអាចប្រាប់ថាតើការគិតរបស់គាត់ច្រលំ ឬអត់។ បើ​អ្នក​បន្ត​រឿង​ដដែលៗ តើ​វា​ជា​ជំងឺ​ភ្លេចភ្លាំង​ឬ? និយាយម្តងហើយម្តងទៀត និយាយម្តងហើយម្តងទៀត។ ខ្ញុំបានប្រាប់អ្នកហើយ អ្នកប្រាប់អ្នកផ្សេងម្តងទៀត ហើយពួកគេនឹងស្តាប់ ប្រសិនបើអ្នកប្រាប់វាដល់អ្នកដទៃប្រាំដង ពួកគេដឹងថាអ្នកនឹងប្រាប់វាដល់ពួកគេជាលើកទីប្រាំមួយ ប៉ុន្តែពួកគេមិនបានស្តាប់អ្នកប្រាំដងដំបូងឡើយ។ ដងហើយពួកគេនឹងមិនយល់?

ថយក្រោយ